Tips omgaan met ramadan op de werkvloer (in tijden van Corona)

“Als je gezond bent, is de ramadan helemaal niet zo zwaar”, vertelt Ufuk Demirtas, arts bij Arbo Unie. “Op je werk merk je er niet veel van. Behalve dat je de eerste dagen nog wat moet wennen aan een ander ritme: je eet en drinkt ’s avonds laat en moet weer vroeg op voor een stevig ontbijt waar je de dag mee door kunt. Dat maakt je nachten korter. In het begin is het soms even vechten tegen het slaapgebrek en het hongergevoel. Dat kun je vergelijken met een 4-uurdip die iedereen kent. Veel impact heeft dat niet; je kunt prima functioneren zonder eten”.

Corona

Een aantal wetenschappelijke studies tonen aan dat vasten geen ernstig effect heeft op het immuunsysteem. Vasten heeft vooral veel positieve effecten: je werkt aan jezelf, je discipline en het is ook een periode van solidariteit en verbinding met je familie. Door de genomen maatregelen zal er heel weinig sociaal verkeer zijn. Moskeeën moeten improviseren. Zo worden gebedsdiensten gelivestreamd, zodat mensen die vanuit huis kunnen volgen. De iftar (avond maaltijd waarmee het vasten wordt gebroken) zal thuis met het eigen gezin genuttigd worden.

Niet helemaal zonder risico’s

Toch is de ramadan niet helemaal zonder risico’s, geeft Ufuk toe: “Vooral de combinatie van hitte en zwaar lichamelijk werk kan tot onveilige situaties leiden. Dan kun je duizelig worden en sta je bijvoorbeeld liever niet op een steiger. Ook als je al gezondheidsklachten hebt en meedoet aan de ramadan, moet je alert blijven. Veel moslims zien medicijngebruik al als het verbreken van vasten. Gelukkig is de meeste medicatie probleemloos uit te stellen tot na zonsondergang. Volgens de koran zijn zieken bovendien vrijgesteld van vasten, maar vaak willen ze toch meedoen. Als ze dan klachten krijgen, zoals verstoringen in de bloedsuikerspiegel, zullen de meeste moslims anders omgaan met hun medicatie om toch zo veel mogelijk mee te kunnen doen met de vastenperiode met zo min mogelijk klachten. Ze kunnen ook altijd bij de bedrijfsarts terecht om de risico’s van vasten voor hun persoonlijke situatie te bespreken.” 

En nu?

Wetenschappelijke studies tonen aan dat het vasten positieve en negatieve effecten heeft op de gezondheid en arbeid. Werknemers met een voorgeschreven dieet of een (chronische) ziekte worden afgeraden om deel te nemen aan de ramadan, ook gezien de corona omstandigheden. Overigens zijn zieke mensen vrijgesteld van het vasten. De genomen maatregelen zijn voor gezonde werknemers geen belemmering om te kunnen vasten. Als vrome moslim kan je dus zover mogelijk trouw voldoen aan je verplichtingen. Volgens de informatie van de deskundigen vormt vasten bij gezonde individuen geen bijzonder risico voor de verspreiding van de ziekte. Werkgevers hoeven geen speciale maatregelen te treffen voor de vastende werknemer. Voorkeursbehandelingen of uitzonderingsregels leiden vaak tot conflicten. 

Maak afspraken over de ramadan

Het is Ufuk opgevallen dat het merendeel van de werkgevers graag rekening houdt met medewerkers die willen vasten. “Als werkgever ben je dat niet verplicht, maar medewerkers die meedoen aan de ramadan waarderen het enorm als je hen tegemoetkomt “. Daarnaast doen werkgevers er goed aan om rekening te houden met hun vastende personeel. Zijn tips voor leidinggevenden zijn:

• Breng in kaart welke medewerkers meedoen en laat je voorlichten door een bedrijfsarts over de mogelijke gezondheidsrisico’s. Zijn er medewerkers die specifieke risico’s lopen, spoor hen dan aan om met de bedrijfsarts te bespreken wat zij zelf kunnen doen om die risico’s te beperken.
• Maak afspraken met je medewerkers over roosters en werktijden. Je kunt ze bijvoorbeeld de gelegenheid geven om hun lunchpauze over te slaan en in plaats daarvan eerder te beginnen of langer door te werken, zodat ze aan het begin of eind van de dag een uurtje extra hebben om te rusten. Moslims die in ploegendienst werken, vinden het soms prettig om tijdens de ramadan nachtdiensten te draaien, zeker als ze ondertussen ook iets kunnen eten. 
• Medewerkers met zwaar lichamelijk werk kun je tijdelijk lichtere taken geven. Bespreek goed met het team hoe je de werkzaamheden tijdens de ramadan onderling verdeelt. 
• • Hou medewerkers die vasten een beetje in de gaten en informeer af en toe hoe het gaat. Ook daarmee toon je goed werkgeverschap en je kunt altijd nog ingrijpen, mochten er problemen ontstaan. 

Meer weten?

Wil je meer informatie over de arbeids- en gezondheidsrisico’s van vasten en hoe je medewerkers tijdens de ramadan tegemoet kunt komen? Neem dan contact op met Ufuk Demirtas, ufuk.demirtas@arbounie.nl.