Samen werken aan herstel na diagnose kanker

Het belang van vitaliteit, eigen regie en communicatie

De overlevingskansen van kankerpatiënten zijn de afgelopen decennia fors gestegen. Althans, voor een aantal vormen van kanker. “Daar zit meteen een aandachtspunt”, zegt Yolande Kampen, bedrijfsarts bij Arbo Unie. “We praten vaak over kanker alsof het één ziekte is, maar niets is minder waar. Het is goed je te realiseren dat kanker heel veel verschijningsvormen heeft. Elk met een ander ziektebeeld, een ander beloop, andere prognoses en behandeltrajecten, een ander effect op het werkvermogen. Ook de impact van zo’n diagnose kan voor iedereen verschillend zijn. De één is helemaal de kluts kwijt, terwijl de ander juist heel rationeel reageert. Dat betekent dat er voor werkgevers ook niet één manier is om met deze medewerkers om te gaan. Je zult moeten meebewegen.”

Loslaten werkt niet goed

Wil je de kans op terugkeer in het werkproces zo groot mogelijk maken, dan is dé succesfactor: in gesprek blijven. Simone Kanne, GZ-psycholoog bij BeLife, dochtermaatschappij van Arbo Unie: “Dat is in de praktijk best ingewikkeld. We zien te vaak dat de omgeving ook schrikt en – met de beste bedoelingen - zegt: ‘Doe maar even niks, we laten je met rust.’ Terwijl iemand loslaten juist niet goed werkt. Dat leert de ervaring en het blijkt uit steeds meer onderzoek. Mensen keren na de diagnose kanker vaker en sneller terug als ze goed contact houden met hun werkgever, leidinggevende en team.” Yolande: “Ze hebben ook veel vaker de behoefte om over werk te praten dan hun omgeving denkt, tonen studies aan. Nog een teken dat de beeldvorming over deze groep niet altijd klopt.”

Actieve rol

Yolande en Simone pleiten dan ook voor een actieve rol van de werkgever of leidinggevende.  “Het is belangrijk om met elkaar steeds opnieuw te kijken: waar ligt de behoefte?”, zegt Simone. “In het begin gaat het dan bijvoorbeeld over hoe iemand contact wil houden, of wil dat het team geïnformeerd wordt. Hoe iemand zelf op de hoogte wil blijven van wat er in het team gebeurt. Geef je medewerker hierin de regie, dan weet je zeker dat je aanpak aansluit bij wat diegene prettig vindt. Dat geldt ook voor de vervolgstappen. Zodra diegene daar weer aan toe is, kijk je samen: wat kun je, wat wil je? Hoe wil je dat? Waar zie je nog problemen en hoe kunnen wij daarbij ondersteunen? En vervolgens is het van belang om heel goed te blijven monitoren of wat je samen bedacht had, in de praktijk ook zou uitpakt.”

Professionele begeleiding

In dit proces staat de werkgever er niet alleen voor: de arbodienst denkt graag mee. Yolande: “Bij Arbo Unie hebben we voor medewerkers met diagnose kanker een speciaal herstelpad ingericht: een stapsgewijze aanpak waarbij we in multidisciplinaire teams op het juiste moment precies de juiste ondersteuning bieden. Dat begint er al mee dat we deze medewerkers zo snel mogelijk uitnodigen voor een consult bij de bedrijfsarts of verpleegkundige. Dan vormen we ons ook een beeld van hoe iemands leven eruitziet, qua werk, gezin, sociaal. Daar houden we rekening mee.” Simone: “Onze hele begeleiding is maatwerk. Als psycholoog kom ik bijvoorbeeld in actie als angst of depressie de kop opsteekt.”

Wereld te winnen

Yolande vult aan: “Onze vitaliteitscoaches en fysiotherapeuten denken mee over hoe iemand zo vitaal mogelijk de behandelingen ingaat en doorkomt. Een arbeidsdeskundige kan helpen de werkplek passend te maken, of taken zo te organiseren en plannen dat het zowel voor de medewerker zelf als het team werkt. En we kunnen leidinggevenden bijvoorbeeld helpen om hun rol te pakken. Met dat hele pakket aan dienstverlening kunnen we samen met medewerkers, hun teams en leidinggevenden de kansen op re-integratie verbeteren. Op dit moment re-integreert ongeveer de helft van de medewerkers die de diagnose kanker te horen krijgen, succesvol in eigen werk. Daar is dus nog een wereld te winnen.”

Meer weten?

Wil je meer informatie over hoe je de terugkeerkansen van medewerkers met/na kanker positief kunt beïnvloeden en hoe Arbo Unie hierbij kan helpen? Schrijf je dan in voor ons webinar 'Goed werkgeverschap bij kanker' op vrijdag 21 oktober.