Fors meer inzet vertrouwenspersonen op de werkvloer

NIEUWEGEIN – De inzet van vertrouwenspersonen op de werkvloer is de afgelopen drie jaar fors toegenomen. Arbo Unie ziet niet alleen een forse stijging in het aantal gefactureerde uren van vertrouwenspersonen (stijging van 62% tussen 2021 en 2025), maar ook de vraag naar externe vertrouwenspersonen toenemen. Opvallend is dat de overheid vaak een vertrouwenspersoon inschakelt.

Volgens Riemke Bosch, vertrouwenspersoon bij Arbo Unie, is de toegenomen inzet van vertrouwenspersonen goed nieuws. “We zien een groeiende bewustwording rond sociale veiligheid op de werkvloer. Steeds meer mensen weten de weg naar de vertrouwenspersoon te vinden. Dat betekent dat de drempel om melding te maken van ongewenst gedrag lager wordt.” De vertrouwenspersoon van Arbo Unie gaat doelbewust het gesprek aan met organisaties over het voorkomen van ongewenst gedrag op de werkvloer. Hoe kunnen medewerkers en leidinggevende zelf bijdragen aan een sociaal veilige omgeving? Het is van groot belang bij deze preventieve aanpak te zorgen voor een betere zichtbaarheid van de vertrouwenspersoon binnen de betreffende organisatie. Dit draagt bij aan het voorkomen van ongewenst gedrag gezien iedereen zich veiliger zal voelen binnen de organisatie om ideeën, meningen en feedback te uiten zonder negatieve gevolgen.
 
Daarbij is het interessant om te zien dat de taken van vertrouwenspersonen worden uitgevoerd door externen, zoals de vertrouwenspersonen van Arbo Unie, die hier specifiek voor worden aangenomen. Voorheen gebeurde dit veelal door eigen werknemers met een andere hoofdfunctie als bijvoorbeeld HR. Een teken dat er dus steeds meer behoefte lijkt te zijn aan gespecialiseerde ondersteuning op het gebied van ongewenst gedrag op de werkvloer. 

Ongewenst gedrag raakt iedereen

In 2024 en 2025 gingen de meeste meldingen van ongewenst gedrag over intimidatie, machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag. 
Riemke vervolgt:  “Het is belangrijk onderscheid te maken tussen ‘onveiligheid’ en ‘ongemak’. Een lastig functioneringsgesprek voelt misschien onprettig, maar valt niet direct onder ongewenst gedrag. Ook leidinggevenden ervaren spanning of onzekerheid bij dit soort meldingen. Vertrouwenspersonen zijn er ook om hen te ondersteunen, bijvoorbeeld bij het bespreekbaar maken van gedrag in het team.”

Daarnaast zien we ook een toename van het aantal gesprekken met de ‘beschuldigde’. Werkgevers hebben een zorgplicht naar alle medewerkers, dus ook naar de medewerkers die beschuldigd worden van ongewenst gedrag. Met de inzet van vertrouwenspersonen naar de melders én de beschuldigden laat een organisatie zien dat zij het welzijn en de veiligheid van álle medewerkers serieus neemt. In het geval dat zowel een melder als een beschuldigde van ongewenst gedrag bijgestaan moet worden door een vertrouwenspersoon, wordt deze rol nooit door dezelfde vertrouwenspersoon vervuld.
 
Pesten op de werkvloer

Intimidatie en machtsmisbruik worden het vaakst gemeld, toch blijkt uit recent onderzoek dat pestgedrag veel breder voorkomt. Zo geeft 67% van de medewerkers aan weleens geroddeld te hebben en 42% ervaart regelmatig grappen ten koste van collega’s. Toch stappen medewerkers hiervoor nog niet zo snel naar een vertrouwenspersoon. Veel mensen realiseren zich niet dat dit ook onder ongewenst gedrag valt. Terwijl juist het snel opmerken en zoeken naar hulp bij dit soort gedrag latere conflicten, gezondheidsklachten en zelfs verzuim kan voorkomen.