Onderzoek gestart naar de effecten van hybride werken

Op zoek naar de optimale balans

Het onderzoek naar de langetermijneffecten van hybride werken wordt uitgevoerd door PhD-student Floor Gerrits van het Amsterdam UMC, die er als het goed is in 2028 op promoveert. “Hybride werken bestond al langer, maar sinds de COVID-pandemie heeft het echt een hoge vlucht genomen”, vertelt ze. “Weliswaar werkte half 2023 alweer twee op de drie medewerkers volledig op locatie, toch is thuiswerken niet meer weg te denken. In 2022 werd gemiddeld 21,3 procent van alle gewerkte uren thuis gemaakt. Inmiddels is dat iets gedaald, maar eind 2024 lag het percentage nog altijd op 19,4. De mensen die thuis werken, doen dat gemiddeld nog 15,3 uur per week (CBS,2025). De vraag wat dit doet met de mentale en fysieke gezondheid, met de productiviteit en de verbinding – zowel bij die mensen zelf als in organisaties als geheel – is daarmee heel relevant.”

Mooie basis

Interessant genoeg is die vraag nog nauwelijks wetenschappelijk uitgediept. Floor: “De meeste onderzoeken gaan óf over thuiswerken, óf over werken op kantoor. De uitkomsten daarvan bieden natuurlijk een mooie basis. We weten bijvoorbeeld wat voor voordelen mensen ervaren van thuis werken: dat ze minder reistijd hebben, dat een aantal thuis productiever werkt dan op kantoor. We weten ook dat je aan de andere kant de verbinding met collega’s en je werk kunt verliezen, dat sommige mensen thuis juist minder uit hun vingers krijgen, en dat werk en privé erg door elkaar kunnen gaan lopen en er stress kan ontstaan. Aangezien thuiswerken een belangrijk onderdeel is van hybride werken, valt te verwachten dat je dit soort effecten ook gaat zien in de combinatie van thuis en op kantoor werken. Maar ik ben juist geïnteresseerd in de mate waarin voor- en nadelen van beide vormen van werken op elkaar inwerken, en hoe je daarin de optimale balans vindt.”

Thuiswerken letterlijk in beeld

Het onderzoek bevindt zich nog in de startfase. Deze bestaat uit een zogenoemde ‘scoping review’, een literatuurstudie naar wat er over de langetermijneffecten van hybride werken bekend is. Het vervolg staat nog niet helemaal vast, maar het idee is om van daaruit een tool te ontwikkelen om de thuiswerkomstandigheden in kaart te brengen. Met de focus op medewerkers die minstens twee uur per dag beeldschermwerk doen. “Dan kun je bijvoorbeeld denken aan een gevalideerde vragenlijst die inzicht geeft in hoe mensen er ergonomisch gezien bij zitten – wat voor stoel hebben ze, hoe hun scherm staat - maar bijvoorbeeld ook qua mentale gezondheid, fysieke gezondheid en productiviteit. Naast vragen zou je dan gebruik kunnen maken van filmpjes en foto’s. Dat geeft werkgevers een beter en completer beeld van de eventuele gezondheids- en welzijnsrisico’s. De volgende stap is om deze risico-inventarisatie van het thuiswerken samen te voegen met bestaande risico-inventarisaties & evaluaties (RI&E’s) van kantoorwerk. En de meetresultaten ook weer te valideren.” 

Praktische handvatten

De geïntegreerde risico-inventarisatie die zo ontstaat, wil Floor ten slotte bij uiteenlopende organisaties uitzetten. Hier zou Arbo Unie weer een rol in kunnen spelen, maar zo ver is het nog niet. Doel van deze stap is in elk geval om te achterhalen of de risico’s en voordelen van hybride werken beïnvloed worden door bijvoorbeeld omvang van bedrijven, de hiërarchische structuur of bedrijfscultuur. “Zo willen we in verschillende fasen van het onderzoek steeds helderdere inzichten opbouwen, die werkgevers en hun medewerkers uiteindelijk praktische handvatten gaan bieden om hun werk zo gezond en veilig mogelijk in te richten. Thuis én op kantoor.”

Meer weten?

Wil je meer informatie over dit onderzoek, het Kennisinstituut Werk en Gezondheid, of over hoe Arbo Unie je organisatie en medewerkers kan ondersteunen bij optimaal hybride werken? Neem dan contact op met Iris Arends, directeur van het Kennisinstituut, via Iris.arends@arbounie.nl.