5 trends in werk en gezondheid voor 2026

Wat worden dé thema’s in 2026?

Trend 1: Van doorgeslagen prestatiedruk en ieder voor zich naar rust en verbinding

Iris: “We leven in een ‘hypernerveuze samenleving’ waarin prestatiedruk, versnelling en verregaand individualisme een flinke wissel trekken op het mentale welzijn. In september bracht de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) een rapport uit waarin dit de kernboodschap was. Met daarbij een stevige oproep om op de rem te trappen. Om ruimte te maken voor rust en verbinding. De brede trend die de RVS aan de orde stelt, herkennen wij vanuit de arbozorgArbo Unie: de focus op presteren, optimaliseren, efficiëntie – die verder wordt versterkt door de opmars van AI. We zien ook de druk die hiermee gepaard gaat, ook al omdat het idee heerst: je bent verantwoordelijk voor je eigen gezondheid, je eigen geluk. We zien veel (verzuim door) psychische problemen die hieraan te linken zijn. Met name ook onder jonge mensen. Voor werkgevers wordt het dus steeds belangrijker om hierbij stil te staan: hoe ga je aan de ene kant mee in die optimalisatie- en efficiencyslag, en voorkom je aan de andere kant dat dit een te hoge tol eist van je medewerkers? Hoe zorg je voor rust en ruimte om te vertragen?”

Trend 2: Van individuele veerkracht en verantwoordelijkheid naar een gezonde context

“Verzuim door psychische klachten neemt al jaren toe, en daar draagt die hypernerveuze samenleving aan bij”, zegt Iris. “Maar er is wel iets aan het schuiven: het bewustzijn neemt toe dat de oplossing niet – en zeker niet alléén – zit in individueel gerichte interventies rondom veerkracht. De reflex dat medewerkers aan zichzelf moeten werken om deze tijd aan te kunnen, begint plaats te maken voor het inzicht dat de sleutel niet bij het individu ligt, maar juist in de maatschappelijke en werkcontext. Dat quick fixes zoals een workshop mindfulness of stressmanagement vooral symptoombestrijding zijn, met daardoor vaak kortstondige resultaten. Steeds meer onderzoek laat zien dat het belangrijk is om de aanpak van mentale gezondheid ook in te steken op groeps- en organisatieniveau. Als organisatie kun je hierin meegaan door meer te kijken naar: hoe hebben we als organisatie het werk ingericht? Maar ook: hoe gaan we om met mentale gezondheid? Hebben we een cultuur die daar de ruimte voor biedt, die het gesprek hierover mogelijk maakt? Die reflectie op het eigen werkklimaat zien we al vaker; hopelijk wordt dit in 2026 nog veel breder opgepakt.”
 

Trend 3: Van focus op verzuim naar focus op preventie

“Deze trend is niet nieuw, we hebben het er al jaren over in de (bedrijfs)gezondheidszorg. Lange tijd was het vooral een streven, maar het afgelopen anderhalf jaar is er veel in beweging gekomen. Met als drijvende kracht Innovatieve Arbozorg, een grootschalig programma dat ZonMW (organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie) uitvoert in opdracht van het ministerie van SZW. Innovatieve Arbozorg faciliteert allerlei innovatie- en praktijkgerichte projecten waarin verschillende disciplines en organisaties samenwerken om preventie meer aandacht te geven. Zowel in de opleiding als in de praktijk. Zo zijn we bij Arbo Unie bijvoorbeeld betrokken bij een initiatief om de rol van andere professionals - naast de bedrijfsarts - in de verzuimbegeleiding te vergroten, zodat de bedrijfsarts meer ruimte krijgt om zich op preventie te richten. In 2026 zet deze ontwikkeling verder door.”
 

Trend 4: Van ziek is ziek naar werk versterkt

“Werk Versterkt is een campagne van de Vereniging Samenwerkende Gezondheidsfondsen, waar Arbo Unie ook partner van is. De campagne is, gericht op mensen met een chronische aandoening die willen blijven werken. Met de boodschap voor werkgevers: kijk naar de mogelijkheden, en niet alleen naar de beperkingen. En neem dan de moeite om deze medewerkers te accommoderen. De timing voor zo’n campagne is gunstig: in deze tijd van krapte op de arbeidsmarkt kunnen organisaties alle capaciteit goed gebruiken. Maar ook vanuit gezondheidsperspectief is werken juist goed. Voor mensen met een chronische aandoening, maar ook bij andere niet-chronische gezondheidsproblemen die tot verzuim kunnen leiden. De gedachte dat je met gezondheidsproblemen eerst thuis beter moet worden, is achterhaald. Werk draagt juist bij aan herstel. Het vervult voor veel mensen een belangrijke rol: het geeft voldoening, zingeving en het gevoel ergens bij te horen. Natuurlijk kan niet iedereen die ziek is of klachten heeft meteen of volledig blijven werken, maar het motto ‘Ben je ziek, blijf vooral op je werk’ is vaak zo gek nog niet. Het is goed dat daar meer aandacht voor komt.”
 

Trend 5: Van one size fits all naar vrouwenwerk
 

“Ook deze trend in werk en gezondheid sluit aan bij een bredere maatschappelijke ontwikkeling: op steeds meer fronten wordt erkend dat onze (werk)wereld vooral is ingericht voor en door mannen van 40-50 jaar. En dat hierbij niet altijd rekening is gehouden met specifieke vraagstukken waar vrouwen tegenaan lopen. Dit gaat in de werkomgeving over praktische zaken, zoals hoe hoog werktafels zijn, maar bijvoorbeeld ook over de combinatie van werk en een gezin of mantelzorg. Of menstruatie- en overgangsklachten waarin vrouwen niet of niet op de juiste manier ondersteund worden. Dat verzuim om psychische redenen onder vrouwen hoger is dan onder mannen, laat zich voor een deel hierdoor verklaren. Gelukkig komt hier steeds meer aandacht voor, in de media, maar ook in organisaties. Ook dat is een verschuiving die de afgelopen tijd is ingezet, en waar Arbo Unie werkgevers graag bij helpt om hierin mee te bewegen.”

Meer weten over hoe je kunt meebewegen?

Wil je meer informatie over hoe Arbo Unie je organisatie en medewerkers kan helpen in te spelen op de ontwikkelingen in werk en gezondheid en zo de duurzame inzetbaarheid van je medewerkers te versterken? Neem dan contact met ons op.