Frequent verzuim? Praat over werkwaarden!

Hoe werkwaarden inzetbaarheid beïnvloeden

Een griepje kan iedereen overkomen. Maar als een medewerker met enige regelmatig kort verzuimt, kan dit een signaal zijn dat er meer aan de hand is. “Bovendien kan frequent verzuim een voorbode zijn voor langdurig verzuim”, zegt Corné Roelen, bedrijfsarts bij Arbo Unie en als hoogleraar Bedrijfsgeneeskunde verbonden aan de RUG. “Zeker als iemand een paar jaar achter elkaar vijf, zes keer ziek is en niet aan migraine of iets anders chronisch lijdt dat steeds opspeelt. Daarom is het belangrijk om in zo’n geval het gesprek aan te gaan. In de meeste organisaties is dat ook gebruikelijk. Alleen wordt dan soms letterlijk de ziektegeschiedenis nagelopen: ‘Je was in januari ziek, wat was er? In maart meldde je je weer ziek, was dat echt nodig?’ Op die manier beland je al snel in discussies of iemand wel of niet echt ziek was. Maar dat brengt je niet verder. Een betere en positievere manier om dit gesprek aan te gaan, is door het te hebben over werkwaarden.”

Wat zijn werkwaarden?

Werkwaarden zijn die drijfveren die maken dat iemand ’s ochtends uit bed komt om aan de slag te gaan. Die iemand motiveren en zorgen voor zingeving. Van persoonlijke ontwikkeling tot collegialiteit en toegevoegde waarde leveren. Iris Arends, senior onderzoeker en directeur van het Arbo Unie Kennisinstituut Werk en Gezondheid: “Wat mensen belangrijk vinden in werk verschilt van persoon tot persoon en kan veranderen met de jaren. Dat neemt niet weg dat in studies steeds dezelfde set van zeven werkwaarden komt bovendrijven die voor iedereen herkenbaar is.” Dit zijn – toevallig of niet – ook allemaal werkwaarden waar werkgevers en leidinggevenden in kunnen faciliteren:

1. kennis en vaardigheden ontwikkelen
2. kennis en vaardigheden gebruiken
3. betekenisvolle contacten
4. een goed inkomen
5. een betekenisvolle bijdrage leveren
6. betrokken zijn bij beslissingen

7. eigen doelen kunnen stellen

    

Een andere benadering
 

Corné: “Wat je ziet, is dat naarmate mensen hun werkwaarden minder kunnen realiseren in hun werk, de drempel om zich ziek te melden lager wordt. Bij jonge mensen komt daar vaak bij dat ze nog niet heel lang in dienst zijn of flexibele contracten hebben en daardoor nog minder binding voelen met het bedrijf. En ook dat werk voor hen niet automatisch op nummer één staat in het leven. Dat helpt allemaal verklaren waarom het frequent verzuim juist onder deze groep toeneemt.” Iris: “Werkwaarden zijn dan een goed, positief vertrekpunt voor een gesprek: waarom werk je? Wat maakt werk waardevol voor jou? Heeft jouw frequente verzuim er misschien mee te maken dat je wat jij belangrijk vindt, onvoldoende kunt realiseren in je werk? Als je dat weet, kun je ook samen kijken wat realistisch en haalbaar is en wat er nodig is om die werkwaarden beter te realiseren. Wat kan je daar zelf aan doen en wat kun je als werkgever bijdragen?”

Geen one size fits all

Door het goede gesprek te voeren, is frequent verzuim terug te dringen en langdurig verzuim in veel gevallen te voorkomen, is de overtuiging van Corné en Iris. “Daarvoor hoef je ook niet te wachten tot iemand zich vaak ziekmeldt of zelfs uitvalt”, zegt Iris. “Zo’n gesprek biedt kansen om te begrijpen wat je medewerkers drijft, en daarop in te spelen.” Corné: “Je kunt heel gericht, per persoon, kijken: wat heeft iemand nodig om gezond en gemotiveerd aan het werk te kunnen blijven? En daarvoor geldt niet: one size fits all.” Ter illustratie beschrijft hij een cartoon van drie mannen – één lang, één van gemiddelde lengte en één kort – die dezelfde ladder hebben gekregen om over een schutting naar een sportwedstrijd te kijken. “Die ladder lost het probleem alleen op voor de middelste man; de kleine ziet nog steeds niks en de lange valt bijna over de schutting heen. Zo werkt het ook bij werkaanpassingen om te zorgen dat medewerkers hun werkwaarden kunnen realiseren: soms is een langere ladder beter, soms een krukje. Maar er is meestal wél een oplossing.”

Meer weten?

Wil je meer weten over werkwaarden en hoe Arbo Unie je organisatie en je medewerkers erbij kan ondersteunen om die te realiseren?