Nanotechnologie

Nanotechnologieën zijn opkomende wetenschappen gericht op de ontwikkeling van methoden en technieken om de eigenschappen van materialen te kunnen beheersen en te kunnen toepassen tot op nanoschaal (1-100 nm). 1 nanometer is één miljardste meter. Materialen die zo klein zijn kunnen zich anders gedragen of andere eigenschappen hebben dan het bulkmateriaal in grotere vorm. 

Risico's?

De discussie over de risico’s van nanotechnologieën spitst zich vooral toe op de toxicologische eigenschappen van synthetische, moeilijk afbreekbare nanodeeltjes. Onduidelijk is of de kennis over ‘traditionele’ micro- en nanodeeltjes voldoende bruikbaar is voor de beoordeling van de risico’s van nieuwere soorten synthetische nanodeeltjes. De eerste toxicologische onderzoeken naar nieuwe synthetische nanodeeltjes duiden erop dat bij synthetische nanodeeltjes dezelfde mechanismen een rol spelen als bij de ultrafijne deeltjes zoals dieselmotoremissie. Deze deeltjes kunnen makkelijk tot diep in de longen doordringen. Toch is nog weinig bekend over de eigenschappen van nanodeeltjes en bijbehorende mechanismen die kunnen leiden tot gezondheidseffecten. 

Expertise

Het ECTS kan u ondersteunen bij:

• visualiseren van blootstelling aan nanodeeltjes met behulp van PIMEX;
• het meten van blootstelling aan nanodeeltjes met verschillende typen apparaten (stationair of persoonsgebonden);
• het uitvoeren van een Risico-Inventarisatie en Evaluatie om risico's van het werken met nanodeeltjes in kaart te brengen;
• de implementatie van het voorzorgsprincipe;
• het implementeren van beheersmaatregelen en bepaling van het effect ervan.

Onderzoek

Het ECTS is betrokken geweest bij een aantal projecten rondom nano:

Inventarisatie onderzoek 'omgaan met nanodeeltjes op de werkvloer. Deze survey naar goede praktijken in omgaan met nanomaterialen is uitgevoerd binnen Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen. Het volledige rapport dat in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is uitgevoerd, vindt u hier.

Metingen en visualisatie van nanodeeltjes met PIMEX bij 2 grote klanten. Momenteel zijn we de voorbereidingen aan het treffen om een aantal filmpjes te maken over blootstelling aan synthetische nanodeeltjes, ten behoeve van de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 

Voor meer informatie zie ook het artikel in vakblad Arbo (Kluwer), 12, 2010 'Onder het vergrootglas - Nanodeeltjes in beeld met PIMEX' door K.Verbist & P. Beurskens, of het artikel in ArboMagazine 5-2011 'Breng risico's van werken met nanomaterialen in kaart'. 

Ontwikkelen van de Stoffenmanager Nano als instrument om risico's van het werken met nanodeeltjes of nanoproducten door middel van risicoprioritering in kaart te brengen en te beheersen. Het instrument is ontwikkeld door het consortium Arbo Unie/TNO/BECO in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.