Vergeten risico’s bij fysieke belasting

Fysiek belastend werk is bepaald niet zeldzaam: het is de dagelijkse realiteit van 42,8 procent van de beroepsbevolking in Nederland (NEA 2017). Sander Vries, ergonoom bij Arbo Unie: “Niet alleen werk waarbij je moet tillen, dragen, duwen en trekken is fysiek belastend, maar ook werk waarbij je langdurig zit of voortdurend repeterende handelingen verricht. Er zijn dus allerlei soorten arbeidsomstandigheden, van statisch kantoorwerk tot lopendebandwerk, die tot lichamelijke klachten kunnen leiden. Soms helaas zelfs met als gevolg dat mensen het niet redden om tot hun pensioengerechtigde leeftijd door te werken. Veel van die risico’s zijn te vermijden, bijvoorbeeld door werkplekken anders in te richten, door automatisering, met hulpmiddelen of door taakroulatie.”

Vergeten risico’s

Risico’s die fysiek belastend werk met zich meebrengt, zouden naar boven moeten komen in de risico-inventarisatie & evaluatie (RI&E) fysieke belasting. “Toch merk ik dat er ook risico’s zijn die makkelijk aan de aandacht ontsnappen”, zegt Sander. “Denk aan een kantooromgeving waar de monitoren op de juiste hoogte zijn ingesteld, maar waar de lichtinval op die schermen toch weer een verkeerde houding in de hand werkt. Of een industriële omgeving waar gewichten van zes kilo verplaatst moeten worden. Op zich niet te zwaar, maar als één persoon dat in hoog tempo de hele dag door doet, zit je al snel aan een belasting die ruim boven de norm uitkomt.”

Belastbaarheid vermindert met de leeftijd

Ook door veranderingen in processen kunnen nieuwe risico’s ontstaan die niet direct gesignaleerd worden. “Verhoog je bijvoorbeeld de snelheid van de lopende band of vervang je een machine, dan vraagt dat om een herbeoordeling van de fysieke belasting. En vergeet vooral niet dat de belastbaarheid van medewerkers vermindert naarmate hun leeftijd toeneemt. Hetzelfde werk vergt voor oudere medewerkers dus meer hersteltijd. Houd daar rekening mee door hen lichter werk uit te laten voeren, of dezelfde taken minder lang aan één stuk.”

Verhoog je bijvoorbeeld de snelheid van de lopende band of vervang je een machine, dan vraagt dat om een herbeoordeling van de fysieke belasting.

Verdiepende RI&E

Sander benadrukt het belang van een verdiepende RI&E fysieke belasting wanneer uit de eerste inventarisatie blijkt dat er sprake is van fysiek zwaar, statisch en/of repetitief werk. “Als je die goed uitvoert, breng je ook de risico’s in kaart die je anders misschien over het hoofd ziet. En dan kun je ook maatregelen nemen om die in te dammen. Ook om de duurzame inzetbaarheid te borgen en mensen een leven lang gezond te laten werken. Daar adviseren wij graag bij.”

Ergonomisch verantwoord is vaak ook efficiënt

Dat geldt ook voor de inrichting en herinrichting van werkplekken. “Het liefst kijken we al in de ontwerpfase mee: wat zijn de plannen? Wat is de impact daarvan op de fysieke en cognitieve belasting van medewerkers? Welke aanpassingen zijn nodig of wenselijk om de belasting van medewerkers te minimaliseren en klachten voor te blijven? Zo helpen we voorkomen dat er later weer kostbare aanpassingen nodig zijn om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. En een werkomgeving die rekening houdt met ergonomische principes, is vaak ook een efficiënte werkomgeving. Zo snijdt het mes aan twee kanten: de risico’s op klachten en vroegtijdige uitval nemen af en de productiviteit neemt toe.”

Meer weten?

Wil je meer informatie over hoe de ergonomen van Arbo Unie je organisatie kunnen helpen bij het minimaliseren van fysieke belasting? Neem dan contact op met Sander Vries, ergonoom bij Arbo Unie.