Ga naar de hoofdinhoud
Ga naar de hoofdinhoud
Logo

Leestijd 3 minuten - 3 oktober 2024

Hoe verban je micro-agressie uit je organisatie?

‘Je bent best technisch voor een vrouw.’ ‘Maar waar kom je écht vandaan?’ ‘Je ziet helemaal niet dat jij een beperking hebt!’ Zomaar een paar voorbeelden van opmerkingen die onschuldig lijken, maar het niet zijn. Deze subtiele, vaak onbewuste vorm van discriminatie of belediging - ook wel micro-agressie – komt ook in werksituaties veel voor. De vraag is: hoe kom je ervan af?

Omgaan met micro-agressie

Onder invloed van bewegingen als Black Lives Matter, #MeToo en de strijd voor LGBTQ+-rechten is ook in de werkomgeving steeds meer aandacht voor inclusie, diversiteit en respectvol omgaan met elkaar. In de discussies hierover vormen ook micro-agressies een belangrijk ingrediënt. Het is een wijdverbreid fenomeen, blijkt uit onderzoek, dat veel schade aanricht: 85 procent van de mensen die met micro-agressieve opmerkingen, gebaren of acties geconfronteerd worden, voelt zich hierdoor gekwetst. Soms zelfs met als gevolg dat ze gedemotiveerd raken en de organisatie verlaten. “Het is dan ook belangrijk om alert te zijn op micro-agressies in je organisatie en om het onderwerp bespreekbaar te maken”, zegt Anita Koops, strategisch arbeids- en organisatiedeskundige bij Arbo Unie. “Dat draagt bij aan sociale veiligheid.”

Een ongelukkige term voor een echt probleem

Daarbij helpt het woord niet, vindt ze. “Micro-agressie klinkt als een doelbewuste actie om schade aan te brengen. Terwijl dit in de meeste gevallen niet aan de orde is. Veel micro-agressies zijn goedig bedoeld, soms zelfs als compliment. Maar de onderliggende boodschap is en blijft: je hoort er niet bij, je bent anders. Het is natuurlijk goed om elkaar hierop aan te spreken. Juist daarom zou je een andere term willen hebben voor ‘micro-agressie’, iets waar mensen die zich er schuldig aan maken, zich beter in herkennen. Iets wat minder aanvallend klinkt. Label je een kwetsende opmerking als ‘micro-agressief’, dan heb je misschien gelijk, maar het risico is ook dat het verder polariseert. Terwijl de kern van sociale veiligheid in de werkomgeving is dat je een open mentale ruimte creëert waar mensen nieuwsgierig zijn naar elkaar. Waarin je ook in gesprek kunt over opmerkingen die je vervelend vindt en daardoor elkaar beter gaat begrijpen.”

4 tips hoe je micro-agressie op het werk kunt voorkomen en indammen

1. Voed je medewerkers op

Micro-agressie blijft gemakkelijk onder de radar. Mensen die zich er schuldig aan maken, hebben dat zelf vaak niet in de gaten. En negen op de tien mensen die het doelwit zijn, durven er niet goed op te reageren. Collega’s reageren evenmin, omdat ze het niet opmerken, of bang zijn voor escalatie. Help ze daarmee. Bijvoorbeeld met workshops en trainingen over impliciete vooroordelen en stereotypen. Maar vooral: maak medewerkers bewust van wat de impact kan zijn van opmerkingen of gedrag, promoot empathie. Daar hebben ze zelf alleen maar plezier van.

2. Leiderschap en voorbeeldgedrag 

Leidinggevenden hebben een belangrijke rol in het terugdringen en voorkomen van micro-agressie en het bevorderen van een inclusieve werkcultuur. Als zij bewust inclusieve taal gebruiken, optreden tegen micro-agressies wanneer die zich voordoen en respectvol omgaan met verschillen in hun team, is er al veel gewonnen. Ook hier kunnen trainingen en workshops helpen om leidinggevenden hun voorbeeldrol te laten pakken.

3. Beleid en richtlijnen 

Zorg voor een helder beleid dat gericht is op het voorkomen van alle vormen van discriminatie. Waaronder micro-agressies. En bied medewerkers mogelijkheden om op een veilige en anonieme manier micro-agressies te melden, zonder zich zorgen te hoeven maken dat dit tegen hen wordt gebruikt. Bijvoorbeeld via een vertrouwenspersoon.

4. Ondersteuning en waardering 

Zorg dat iedereen microagressies kan herkennen en maak ze laagdrempelig bespreekbaar. Neem meldingen en klachten serieus en vang medewerkers die zich gekwetst voelen goed op. Zodat zij zich gehoord en gesteund voelen. En vier diversiteit, bijvoorbeeld door activiteiten te organiseren die diversiteit op de werkvloer niet alleen erkennen, maar ook zorgen dat de waarde van die diversiteit wordt gezien. 

Meer weten?

Wil je meer informatie over hoe Arbo Unie je medewerkers en je organisatie kan ondersteunen bij het bevorderen van een inclusieve cultuur, bijvoorbeeld via trainingen? Neem dan contact op met Anita Koops of de plaatselijke A&O-er.