De hele dag zitten en patat als lunch: werk is veel te vaak ziek-makend

Als bedrijfsarts en leefstijlcoach vind ik het kwalijk dat er zo weinig wordt gedaan voor gezondere medewerkers. Daar ligt een verantwoordelijkheid en taak voor werkgevers.

Gezondere medewerkers zijn langer inzetbaar, verlagen de zorgkosten voor de maatschappij en zijn gelukkiger. Maar bij te veel bedrijven wordt nog gefrituurd en bij te weinig ondernemingen wordt roken ontmoedigd.

Het is niet alleen aan werkgevers om een gezonde werkvloer te creëren. De overheid moet leefstijlinitiatieven meer op werkgevers richten. Nu spreekt ze vooral scholen en verenigingen aan. Terwijl veel mensen de meeste tijd op hun werk doorbrengen.

Tussen droom en daad

Maar we zouden vooral breder moeten kijken en bedrijfsartsen meer ‘macht’ moeten geven. Probleem is dat tussen droom en daad, wetten in de weg staan. En praktische, vaak financiële, bezwaren.

Neem de ‘zaak Koppert Cress’. Dit tuinbouwbedrijf biedt werknemers gratis gezonde lunches. Een geweldig initiatief, waardoor mensen in betere gezondheid hun pensioen halen. Maar de Belastingdienst en de rechter zien deze gratis lunches als verkapt loon. Daardoor moet Koppert Cress ruim een ton achterstallige loonbelasting terugbetalen.

Kleinere, minder kapitaalkrachtige bedrijven die goed willen doen, denken daardoor wel twee keer na. Hoeveel is gezondheid waard? Komt het voortbestaan in gevaar, dan is de keuze snel gemaakt.

Er zijn meer hobbels die een aanpak verhinderen van ongezonde leefstijl – in veel gevallen de (mede)veroorzaker van obesitas, stress, hart- en vaatziekten. Omdat zeventig procent van langdurig verzuim te maken heeft met onze leefstijl, zijn bedrijfsartsen de uitgelezen personen voor leefstijladvies.

Maar een doorverwijzing vanuit de bedrijfsarts naar een bewezen succesvolle methode als de Gecombineerde Leefstijl Interventie wordt niet vergoed; op zorgverzekeraar Menzis na.

Deze doorverwijzing moet via de huisarts; een extra drempel. Ook wanneer we als Arbo Unie zo’n traject willen opzetten binnen een bedrijf, worden we belemmerd door allerlei regeltjes.

Zorgverzekeraars laten mensen eerst ziek worden; die kosten zijn makkelijker in te schatten. Maar dan is het al te laat. Een voorbeeld is deelname aan leefstijlinterventie. Hiervoor komen mensen in aanmerking met een Body Mass Index (BMI) boven de 30.

Extra aandoening

Ook mensen met een BMI van meer dan 25, maar dan alleen als ze daarbij nog een extra aandoening hebben. Terwijl juist iedereen met een BMI hoger dan 25 er overduidelijk profijt van heeft. Moeten we wachten tot al deze mensen extra klachten krijgen?

Ook binnen huisartsenzorg en ziekenhuiszorg is er onvoldoende aandacht voor het belang van gezonde leefstijl. Zolang we reclames voor diabetesgeneesmiddelen toestaan, terwijl we deze ziekte via leefstijl vaak kunnen voorkomen, zijn we verkeerd bezig.

Dat geldt ook voor het aanpassen van kledingmaten omdat steeds meer mensen overgewicht hebben. Als maatschappij moeten we veel breder inzet op leefstijl. Wat die doet met duurzame inzetbaarheid, wordt zwaar onderschat.

Daarnaast zou ik als bedrijfsarts graag een breder mandaat willen hebben, dwingender advies geven aan bedrijven. Waarom kan de Arbeidsinspectie niet beoordelen of de werkomgeving een gezondere leefstijl stimuleert? Waarom kijken we niet hoe láng iemand zit op een dag, in plaats van naar iemands houding?

Uiteindelijk is alles en iedereen nodig: van basisscholen – óók de basis voor een gezond leven – tot werkgevers. Maar zeker ook zorgverzekeraars en de overheid. Zij moeten de hobbels wegnemen voor het doorvoeren van een gezonde leefstijl op de werkvloer. Alleen dán kunnen we hier echt werk van maken.