Hersteld gemeld, maar hoe gaat het echt?

Houd vinger aan de pols

Corné Roelen, bedrijfsarts bij Arbo Unie en hoogleraar bedrijfsgeneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, doet met zijn vakgroep veel onderzoek naar werkfunctioneren: in hoeverre zijn mensen in staat – fysiek en mentaal – hun werk uit te voeren. “Wij hebben een instrument ontwikkeld waarmee we werkfunctioneren aan de hand van vijf vragen vrij nauwkeurig kunnen meten, op een schaal van 0 tot 100. Hoe hoger de score, hoe beter je werkfunctioneren. Het gemiddelde van Nederlandse medewerkers is 87. Als je dat wetenschappelijk interpreteert, houdt dat in dat we 87% productief zijn en 13% niet. Dat is best veel, op een fulltimebaan ruim een dagdeel per week. Maar aan de andere kant: je hebt ook tijd nodig om te ontspannen tijdens het werk, om met collega’s bij te praten, of een ommetje te maken. In dat licht is 100 procent productiviteit misschien wel minder gezond en niet erg duurzaam.”

Scores op werkfunctioneren

Opzienbarender vindt Corné de ontwikkeling van de scores op werkfunctioneren van medewerkers die re-integreren of gere-integreerd zijn, of die werken met een chronische aandoening. “Daar wordt steeds meer over bekend. Zo weten we dat mensen met bijvoorbeeld reuma of diabetes relatief ‘normaal’ scoren op werkfunctioneren. Maar bij medewerkers die psychische klachten hebben gehad, zoals depressie of een burn-out, blijft het werkfunctioneren lang achter. Twaalf maanden nadat ze zijn begonnen met re-integratie, is nog maar een derde terug op een gemiddeld werkfunctioneren. De rest functioneert nog matig en bijna een kwart zelfs slecht, met een werkfunctioneren van 50. Zij zijn dus de helft van de werktijden niet productief. Veel van die mensen zullen ook nog niet volledig werken. Maar het is toch belangrijk dat we eraan denken dat niet iedereen die re-integreert na psychische klachten weer als vanouds functioneert.” 

Belang van nazorg

Corné kan zich voorstellen dat dit een eyeopener is. “Als mensen weer terug zijn op de werkvloer, denken collega’s dat ze er weer zijn. Ze realiseren zich vaak niet dat iemand wel weer op het werk is, maar nog niet goed kan functioneren. Ik hoor mensen in het spreekuur daar ook over klagen: collega’s rekenen weer op ze want aan de buitenkant zie je niets.” Voor werkgevers en leidinggevenden is dit belangrijke informatie, vindt Corné. “Het is goed om je ervan bewust te zijn dat weer op het werk zijn  niet hetzelfde is als hersteld zijn”, zegt hij. “Dan kun je er ook op inspelen en het verdere herstel van je medewerkers, ná hun terugkeer, positief beïnvloeden. Bijvoorbeeld met laagdrempelige nazorg in de vorm van een begeleider, buddy of coach. Iemand die een oogje in het zeil houdt en als klankbord fungeert op het moment dat een medewerker ergens tegenaan loopt. En dan bespreekt: hoe gaan we daarmee om? Wat heb je nodig?” 

Aandacht voor preventie

Ook in de preventieve sfeer ziet Corné mogelijkheden. “Uit de cijfers blijkt ook dat met name jongeren het moeilijk hebben. We weten uit onze academische samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen dat jongeren onder druk staan. Financiële onzekerheid, sociale druk, persoonlijke ontwikkeling en carrière maken houden jongeren bezig. Vermoedelijk spelen verwachtingen hierin een rol; op social media is alles prachtig, mooi en succesvol. Dan valt het echte leven al snel tegen. Ook de coronasituatie heeft zijn weerslag gehad op de mensen die nu op de arbeidsmarkt komen. Probeer daarom al voordat je iemand aanneemt, te achterhalen: wat zoek je in je werk? Wat verwacht je van de baan waar je op solliciteert. Dan kun je ook bespreken of je die verwachtingen kunt waarmaken, en of iemand niet te veel verwacht. Met je huidige medewerkers kun je dat gesprek van tijd tot tijd eveneens aangaan: zit je nog goed in je vel? Als je weet wat je mensen bezighoudt en waar ze mee worstelen, kom je al een heel eind.”

Meer weten?

Wil je meer informatie over werkfunctioneren of hoe Arbo Unie jouw organisatie kan helpen bij het verbeteren van de productiviteit en werkkwaliteit? Neem dan contact met ons op via informatie@arbounie.nl.