Sta stil bij de gevolgen van schaarste op de arbeidsmarkt

Bescherm je medewerkers tegen overbelasting

In het laatste kwartaal van 2021 stonden er 106 vacatures tegenover elke 100 mensen zonder werk, in het eerste kwartaal van dit jaar 133. “Overal om je heen hoor je hoe moeilijk het is om aan personeel te komen”, zegt Anita Koops, strategisch arbeids- en organisatiedeskundige bij Arbo Unie. “Om de onderbezetting op te vangen, worden er bijzondere inspanningen gevraagd van medewerkers. In de bouw zijn werkdagen van 12 uur soms al standaard. De politie noteerde vorig jaar 800.000 overuren. Verloven worden ingetrokken, diensten opgerekt, vakanties verkort. Er wordt dus veel meer gewerkt; medewerkers hebben een groot arbeidsethos en zorgen dat het werk afkomt. Wat de impact is op hun welzijn, wordt nog niet voldoende onderkend. Medewerkers krijgen wel te horen dat er begrip is als niet alles lukt en dat niet alles meer kan, maar er wordt weinig geregeld om overbelasting tegen te gaan. Het is echt nodig dat de top van organisaties en directies hier meer op gaan sturen.”

Neerwaartse spiraal dreigt

De gevolgen van de oplopende werkdruk tekenen zich inmiddels her en der af. Anita: “Kort- en langdurig verzuim stijgen, op de werkvloer nemen irritaties toe, mensen blijven liever thuis werken. En ondertussen blijven verbeterprojecten liggen en vertrekken nieuwe medewerkers weer omdat ze niet goed landen: niemand heeft tijd om ze in te werken. Er dreigt een neerwaartse spiraal waarin verloop en verzuim hand in hand gaan. En waarin behalve het werkplezier en de gezondheid van mensen ook de veiligheid onder druk staat. Doordat medewerkers oververmoeidheid zijn en fouten maken, maar ook doordat onervaren krachten ingewikkelde taken krijgen bij gebrek aan capaciteit. Ploegen met één vaste medewerker en acht uitzendkrachten zijn momenteel geen uitzondering.”

De weg omhoog

De verwachting is dat de tekorten op de arbeidsmarkt nog jaren aanhouden. Het gaat niet om een tijdelijke situatie. Des te belangrijker dat organisaties in actie komen om hun medewerkers te beschermen én te behouden voordat het te laat is, vindt Anita. “Veel kleine ondernemingen passen zich al aan om hun roosters rond te krijgen: restaurants die twee dagen dichtgaan, winkeliers die hun openingstijden beperken. In grotere organisaties zou je ook naar maatregelen moeten kijken om te voorkomen dat je medewerkers uitgeput raken. Als je dat goed doet, heeft dat ook een positief effect op je aantrekkingskracht in de arbeidsmarkt; we zien in elke branche nog steeds organisaties die geen enkele moeite hebben om collega’s te vinden.”

5 tips om overbelasting te voorkomen:

• Wees alert op stresssignalen en maak deze actief bespreekbaar.
• Stel samen met medewerkers prioriteiten; betrek hen in je keuzes, neem hen mee in je verbeterplannen en neem hún verbeterplannen vooral ook serieus.
• Durf keuzes te maken in projecten – intern en extern – en opdrachten die je oppakt
• Investeer in binden en boeien; analyseer het verloop in je organisatie en gebruik die gegevens om het terug te dringen. Zonder zomaar iedereen aan te nemen; blijf daar kritisch op.
• Zorg voor goede arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden en groeimogelijkheden.

Meer weten?

Arbo Unie helpt organisaties om bij schaarste op de arbeidsmarkt het welzijn van medewerkers in het oog te houden. Wil je meer informatie? Neem dan contact op met strategisch arbeids- en organisatiedeskundige Anita Koops via anita.koops@arbounie.nl