Draaibanken, industriële robots, sorteermachines, cementmolens: machines zijn niet meer weg te denken. Ze verlichten onze arbeid of voeren werkzaamheden uit die we zonder machines niet voor elkaar krijgen. De keerzijde is dat met machines ongevallen kunnen gebeuren. Om die vóór te blijven is het belangrijk dat machines aan alle veiligheidseisen voldoen. En uiteindelijk staat of valt machineveiligheid met de veiligheidscultuur in een bedrijf en het gedrag van medewerkers. Hoe speel je op safe?
“Elke werkgever wil gevaarlijke situaties en handelingen vermijden”, zegt veiligheidskundige Henk Dolleman van Arbo Unie. “De moeilijkheid is dat er meer belangen spelen: kosten, productie, gebruiksgemak. Daardoor ontstaat al snel een spanningsveld. Beveiligingen maken soms dat het werk langzamer gaat, bijvoorbeeld. Ik kom situaties tegen waarin medewerkers een beschermingskap hebben verwijderd of een hek hebben losgemaakt, en dat dit oogluikend wordt toegestaan. Of dat er wordt doorgewerkt met een machine als een beschermingskap is afgebroken. Eigenlijk moet je dan de productie stilleggen tot hij gemaakt is, maar dan loop je productie en dus geld mis. Onveilige situaties met machines zijn vaak een kwestie van cultuur en gedrag.”
Hameren op veilig gedrag
Jaarlijks voeren hulpverleners in Nederland zo’n 6300 spoedeisende behandelingen uit vanwege ongevallen met machines. Blijvend letsel en zelfs dodelijke ongevallen komen voor. Henk: “Het is dan ook mijn missie om het veiligheidsbewustzijn in organisaties op het hoogste niveau te brengen. Om te zorgen dat managers blijven sturen op veilig gedrag en medewerkers er een gewoonte van maken om voordat ze beginnen aan hun werk te controleren of alles op veilig staat. En afschermingskappen, instructies en beschermingsmiddelen te gebruiken. Mijn collega’s en ik werken bijvoorbeeld aan die veiligheidscultuur door voorlichting en trainingen te geven over veilig werken en management te ondersteunen bij hun veiligheidsbeleid.”
Meekijken in ontwerpfase
Behalve op veilig gedrag zijn de veiligheidskundigen van Arbo Unie ook gespitst op veilige machines. “Het klinkt gek maar je kunt er niet zomaar van uitgaan dat machines die je aanschaft, voldoen aan de wettelijke veiligheidseisen. Er zijn heel wat ontwerpers, producenten en importeurs van machines die de inhoud van de wettelijke richtlijnen onvoldoende kennen. Daardoor brengen ze soms niet helemaal veilig te gebruiken machines op de markt, met alle risico’s van dien. En als er dan iets misgaat, is de werkgever aansprakelijk. Wij kunnen vanaf de ontwerpfase meekijken en adviseren over oplossingen als een machine toch onveilig blijkt. Dat kan werkgevers, en zeker ook de mensen die ermee werken, een hoop ellende besparen.”
Meer weten?
Heb je vragen voor Henk Dolleman over machineveiligheid en veilig werken met machines? Neem dan contact met hem op via
henk.dolleman@arbounie.nl of 06 5250 1596.